Upravni odbor Zavoda za zapošljavanje Crne Gore je usvojio, na sjednici kojom je predsjedavao Dejan Vojvodić, Program rada za 2023. godinu i Izvještaj o radu za 2022 godinu. 

Program rada, kojim se utvrđuju mjere i aktivnosti iz Akcionog plana zapošljavanja i razvoja ljudskih resursa za tekuću godinu, pripremljen je u skladu sa Zakonom o Budžetu Crne Gore za 2023.

Planirano je da Zavod realizuje programe aktivne politike zapošljavanja za 1.804 nezaposlena lica kroz koje će biti pružena podrška mladim licima, licima koja imaju nedovoljno i neodgovarajuće obrazovanje, ženama, pripadnicima RE populacije, licima koja su u evidenciji nezaposlenih duže od 12 mjeseci i drugim nezaposlenim licima, u cilju povećanja njihove zapošljivosti i zaposlenosti.

Programi obrazovanja i osposobljavanja odraslih će biti realizovani kroz programe obrazovanja i osposobljavanja u kojima će učestvovati 670 nezaposlenih lica, kroz programe osposobljavanja za samostalan rad u koje će biti uključeno 300 nezaposlenih lica III i IV stepena stručne spreme bez radog iskustva u području rada stečene kvalifikacije i kroz programe osposobljavanja za rad kod poslodavca 300 nezaposlenih lica.

U okviru mjere »Podsticaji za preduzetništvo« predviđena je realizacija programa za nezaposlena lica koja osnivaju jedan od oblika obavljanja privredne djelatnosti. Realizacija programa dodjele bespovratnih sredstava treba da omogući samozapošljavanje za najmanje 50 nezaposlenih lica, a programske aktivnosti će biti realizovane kroz pružanje stručne i finansijske pomoći nezaposlenom koji se zapošljava.

U cilju sprovođenja mjere »Podsticaji za zapošljavanje« planirana je realizacija programa subvencioniranog zapošljavanja u trajanju od tri mjeseca, za 88 nezaposlenih lica na poslovima na otvorenom tržištu rada, za poslove koji bi mogli biti održivi i nakon završetka trajanja subvencije.

Kroz program »Direktno otvaranje radnih mjesta« planirana je realizacija programa javnog rada humanitarnih, edukativnih, socijalnih, ekoloških, komunalnih, infrastruktirnih sadržaja, očuvanja kulturnih i istorijskih spomenika i programa javnog rada u drugim oblastima od javnog interesa. Realizacija programa javnog rada treba da pruži mogućnost nezaposlenim licima da očuvaju i unaprijede radne sposobnosti i povećaju zapošljivost na otvorenom tržištu rada. Programi javnog rada realizovaće se u saradnji sa poslodavcima koji će 396 učesnika zaposliti na privremenim netržišnim poslovima od javnog interesa, u trajanju do četiri mjeseca.

Tokom 2023. godine biće nastavljena realizacija Pilot projekta »Aktiviranje žena« u primorskim opštinama. Projekat se realizuje za neaktivne i nezaposlene žene od 25 do 49 godina sa djecom predškolskog uzrasta, koje su ostale bez posla poslije 15. marta 2020. godine ili su se nakon tog datuma prijavile u evidenciju nezaposlenih lica kao lica koja prvi put traže posao. Projekat će biti realizovan na osnovu sporazuma zaključenog s Međunarodnom organizacijom rada, a biće finansiran iz sredstava Evropske komisije Cilj projekta je pružanje podrške reintegraciji žena na tržište rada nakon Covid-19 pandemije.

Za osobe sa invaliditetom je planirano da se u mjere profesionalne rehabilitacije uključi najmanje 500 lica (nezaposlena i zaposlena lica sa invaliditetom na osnovu rješenja Komisije za profesionalnu rehabilitaciju); finansiranje grant šema za podsticanje zapošljavanja lica sa invaliditetom u cilju otvaranja novih radnih mjesta i zapošljavanja lica sa invaliditetom po Javnom pozivu za podnošenje predloga projekata za zapošljavanje lica sa invaliditetom – grant šema od 28.12.2022.godine, u koje će biti uključeno najmanje 160 lica; dodjela subvencija za zapošljavanje lica sa invaliditetom (bespovratna sredstva za prilagođavanje radnog mjesta i uslova rada za zapošljavanje lica sa invaliditetom; kreditna sredstva pod povoljnim uslovima za kupovinu mašina, opreme i alata potrebnog za zapošljavanje lica sa invaliditetom; učešće u finansiranju ličnih troškova asistenta (pomagača u radu) lica sa invaliditetom i subvencije zarade lica sa invaliditetom koje zaposli). Planirano je da se u trećem kvartalu 2023. godine raspiše javni poziv za dodjelu bespovratnih sredstava Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom sa evidencije nezaposlenih.

Zavod će kontinuirano raditi na poboljšanju kvaliteta usluga koje pruža klijentima kroz usluge posredovanja u zapošljavanju i oglašavanja slobodnih radnih mjesta, kroz saradnju sa poslodavcima, sezonsko zapošljavanje; informisanje, usluge profesionalne orijentacije, uz istovremeno poboljšanje informacionog sistema. Pored toga, Zavod će kroz učešće u međunarodnim projektima nastaviti da se priprema da postane dio evropskog tržišta rada.

Upravni odbor Zavoda je usvojio i Izvještaj o radu za 2022.godinu u kome je konstatovano da kretanja na crnogorskom tržištu rada tokom 2022. godine pokazuju pozitivne trendove i oporavak tržišta rada u odnosu na stanje na tržištu rada u 2021. godini.

U Izvještaju je navedeno da je na kraju prethodne godine u evidenciji Zavoda bilo prijavljeno 46.596 nezaposlenih lica, odnosno 18,80 % manje nego na kraju 2021. Stopa registrovane nezaposlenosti je, na kraju decembra 2022.g. bila 20,08%, dok je na isti dan godine koja je prethodila iznosila 24,73%.

Tokom godine, poslodavci su prijavili Zavodu 27.997 slobodnih radnih mjesta, 16,08% više nego na isti dan 2021.

Tokom 2022. godine na evidenciju se prijavilo 28.234 lica, što je za 33,43% manje novoprijavljenih u odnosu na 2021.godinu.

Mladih do 25 godina je u ukupnoj nezaposlenosti bilo 9,31%, a starijih od 50 godina 30,5%.

Na evidenciji Zavoda na kraju 2022. godine je bilo prijavljeno 9.864 lica sa invaliditetom, od kojih je najviše lica registrovano u Beranama, Rožajama i Bijelom Polju.

Prema podacima iz Ministarstva unutrašnjih poslova, kao nadležnog za izdavanje dozvola za privremeni boravak i rad stranaca, u 2022. je izdato 29.319 dozvola za privremeni boravak i rad stranaca.

Programom stručnog osposobljavanja lica sa stečenim visokim obrazovanjem bilo je obuhvaćeno 2.723 visokoškolaca, od kojih je 1.223 lica u javnom, a 1.500 lica u privatnom sektoru.

Upravni odbor je konstatovao da rješavanju nepovoljnih kretanja na tržištu rada treba pristupati na temeljit i sveobuhvatan način, uz učešće svih subjekata čije djelovanje ima uticaj na tržište rada, jer je stanje u ovoj oblasti odraz kompleksne situacije u društvu i privredi.

Naglašeno je da su očigledni pozitivni pomaci u funkcionisanju Zavoda od kraja prethodne godine i stupanja na dužnost novog menadžmenta, što se ogleda u postepenom i kontinuiranom rješavanju nagomilanih problema iz prethodnog perioda.